طرح تدریس اعضای تیم  

دو فرضیه اساسی طرح تدریس اعضای تیم را می سازد . اوّلین فرضیه این است که هر یک از اعضای تیم قسمت متفاوتی از موضوع درسی را که قرار است همه یاد بگیرند مطالعه می کند . دوم آن که هر فراگیر می تواند به اعضای تیمش درس بدهد ، بنابر این هر عضو هم به عنوان معلّم و هم به عنوان شاگرد عمل می کند .  

زمانی که فراگیران می فهمند که کارآیی تیم مستلزم آن است که هر فرد یک بخش از موضوع را فراگیرد و سپس آن را به دیگران درس دهد ، انگیزه مند می شوند که بخش تعیین شده را خوب مطالعه کنند و آمادگی لازم جهت کار تیمی را کسب کنند تا بتوانند به تیم خود کمک کنند هم چنین به آن عضو تیم که درس می دهد کمک می کنند تا آن جا که ممکن است در تدریس بخش تهیین شده موفق باشد . با این روش تیم می تواند یادگیری اش را به حد اکثر برساند . 

    دید کلی از طرح

1-     آمادگی فردی فراگیران

2-     کار تیمی :                                                                                                          

-         تدریس عضو تیم                         -    آزمون                            -  نمره گذاری پاخ های فردی

3-     تفسیر نمرات

4-     نقد کار تیمی  

   موضوعی که قرار است مطالعه شود به بخش های مساوی تقسیم می شود و هر فراگیر مسؤل مطالعه ی یک بخش می گردد. در این مرحله هر فراگیر خود را برای تدریس به دیگران آماده می کند .

بعد از این که هر عضو بخش مربوط به خود را به اعضای دیگر تدریس کرد ، هر فراگیر به آزمونی از کل مطلب درسی پاسخ می دهد . با دریافت کلید آزمون ، آزمون ها نمره گذاری می شوند . سپس نمرات به این ترتیب تفسیر می شوند که اعضای تیم چه بخشی را بهتر از بقیه بخش ها پاخ داده اند و یا بر عکس . طی جلسه ی نقد ، اعضا هم فراگیری واقعی شان و هم نقاط قوت و ضعف هر یک از اعضا را به عنوان انتقال دهنده دانش ارزیابی می کنند . این نقد دوم برای پرورش مهارت اراﺋه ی مطلب مفید است .  

آماده سازی طرح

انتخاب متن : در انتخاب متن مورد استفاده ، ملاحظاتی را باید در نظر داشت :

-         متن باید قابل تقسیم به تعداد بخش های هماهنگ با تعداد فراگیران در هر تیم ، معمولاً سه تا پنج نفر باشد .  

-         این بخش ها تقریباً باید از نظر طول برابر و از نظر دشواری قابل مقایسه باشند .

-      هر یک از بخش ها مستقل از بخش های دیگر قابل فهم باشد . این مورد مهم است ، چون هر فراگیر فقط یک قسمت را مطالعه می کند و باید بتواند آن بخش را مستقل از اطّلاعات موجود در بخش های دیگر درک کند .

-         البتّه ، در هر تکلیفی ، مطلب باید به اندازه ی کافی مشکل باشد تا فراگیران را به چالش بطلبد ولی نه آنقدر مشکل که آنان را مغلوب کند .

نگارش آزمون   

هدف آزمون این است که به فراگیران امکان دهد تا میزان فراگیریشان را از ارایه های یکدیگر اندازه گیری کنند . کلید آزمون و منطق پاسخ ها باید در شناخت سوء تفاهم ها و تصحیح آن به آنان کمک کند . در این طرح اغلب آزمون های صحیح – غلط مورد استفاده قرار می گیرد . زیرا این نوع آزمون سریع تر از آزمون های چند گزینه ای و یا تشریحی ، دانش فراگیران را نشان می دهد . اگر چه از دیگر آزمون ها نیز می توان استفاده کرد .

تشکیل تیم ها    

فراگیران را می توان بر اساس هدف های یادگیری طبق یک تصادف طراحی شده در تیم قرار داد . تعداد اعضای هر تیم به سطح درک مطلب از راه خواندن فراگیران ، میزان تجربه ی فنی و دیگر عوامل بستگی دارد . تعداد اعضای تیم می تواند از 2 تا 7 نفر باشد . تعداد آن ها هم چنین می تواند تابعی از تعداد بخش هایی باشد که موضوع را می توان به آن ها تقسیم کرد .   

     اجرای طرح 

1- آمادگی فراگیران

یک بخش از موضوع جهت آمادگی برای هر فراگیر تعیین می شود . در این مرحله هر فراگیر فقط بخش تعیین شده خویش را دریافت می کند . باید اطمینان یافت که فراگیران حقیقتاًَ مطلب را از یکدیگر یاد بگیرند و نه از مطالعه ی تمام بخش ها .

به دانش آموزان اطّلاع داده می شود که میزان یادگیریشان با آزمونی که تمام بخش ها را  در بر می گیرد ، سنجیده می شود . اگر کارآیی یادگیری تیم کامل باشد، هر فراگیر درک کاملی از کل موضوع خواهد داشت .

قوانینی که گروه یا تیم ملزم به رعایت آن هستند از قبیل یاد داشت برداری ، تهیه رﺋﻮس مطالب ، و یا رسم نمودار برای استفاده در تدریس ، زمان در نظر گرفته شده برای تدریس و نظایر آن از قبل مشخص می شود .

2 – کار تیمی

تدریس عضو تیم : وقتی تیم گرد هم می آید ، یک فراگیر کار را با تدریس بخش مربوط به خود شروع می کند . این عضو تیم مجاز است از هر نوع یادداشت یا کمکی که مجاز شناخته شده است استفاده کند ولی مستقیماً به متن اصلی رجوع نمی کند . دیگر فراگیران می توانند ، سؤال بپرسند ، مخالفت کنند یادداشت بردارند و یا استنطاق نمایند . به طور خلاصه ، آن ها هر کاری را که احساس کنند به فراگیری که درس می دهد کمک می کند تا نکاتش را به کامل ترین و قابل فهم ترین شکل بیان کند ،  انجام می دهند . هر عضو به نوبت یک بخش جدید را اراﺋه می دهد  اراﺋه ی درس بستگی به موضوع دارد . می تواند پی درپی یا بدون نظم باشد . مثلاً اگر موضوع ، زندگی لینکلن باشد ، دانش آموزان بخش های خود را مطابق یک ترتیب زمانی اراﺋه می دهند . اگر موضوع بخش هایی داشته باشد که پیاپی نباشد مثل خواص پنج عامل شیمیایی متفاوت ، فرقی نمی کند که چه کسی اوّل درس بدهد .

جلسه ی تدریس اعضای تیم با خلاصه کردن نتایج توسط فراگیران پایان می پذیرد . دستورالعمل های خلاصه کردن بستگی به موضوع درسی دارد و طوری تنظیم می شود که : 

1-     مقایسه ی شباهت ها و تفاوت ها را امکان پذیر سازد .

2-     روند های طولی ( از نظر زمانی ) را دنبال کند .

3-     بر اساس نمونه گیری تعمیم دهد و یا ،

4-     استنباط هایی را در مورد آینده ، نکات کاربردی و یا روش های دیگر تعمیم دهد .

آزمون

در این مرحله ، هر شخصی آزمونی در مورد کل موضوع می دهد . سؤال ها تمام بخش ها ، ارتباط و تعمیم های برخاسته از موضوع را در بر می گیرد . آزمون حاوی تعداد برابر سؤال از هر قسمت و چندین سؤال درک مطلب عمومی مربوط به کل موضوع می باشد .

نمره گذاری پاسخ های فردی

کلید سؤال ها و دلیل منطقی پاسخ ها به فراگیران داده می شود و آنان آزمونشان را نمره می دهند ، موفقیت فراگیران به 4 عامل بستگی دارد . :

-         اوّل کامل بودن آمادگی هر عضو ، چون هر دانش آموز فقط می تواند آن چه را که از قبل می داند به دیگران درس بدهد .

-         دوم مهارت هر عضو در انتقال آن چه که می داند .

-         سوم ، موفقیت بستگی به این دارد که هر شخص اطلاعاتی را که دیگران می توانند تدریس کنند فراگیرد .

-      چهارم ، موفقیت بستگی به مهارتی دارد که با آن اعضا گوش می دهند ، تحلیل می کنند ، کاوش می کنند ، امتحان می کنند و هر چه را که عضوی می گوید ، فکر می کند و یا نتیجه گیری می کند مورد آزمایش قرار می دهند . بنا بر این همیاری بین اعضای تیم کلید موفقیت است .

روش اندازه گیری این طرح ، فراگیران را قادر می سازد تا میزان دانش خود را نسبت به کل موضوع ارزیابی کنند هم چنین هر تیم می تواند میزان کار آیی خود را در مقایسه با دیگر تیم ها ارزیابی کند .  

تفسیر نمرات

فراگیران با استفاده از نمرات فردی می توانند میزان فهم خود از موضوع را ارزیابی کنند . هم چنین نمرات فردی نشانه ای از پیشرفت فرد در یادگیری است و میزان یادگیری اضافی ای که فهم کامل لازم است را ، مشخص می نماید .سپس هر تیم معدّل نمره ی فردی را محاسبه می کند . این معدّل نشان دهنده ی میزان درک اعضای تیم از موضوع است .

سوم ، فراگیران باید به نمره ی خود از آن قسمتی که تدریس را به عهده داشته اند توجه کنند .

چهارم ، هر تیمی می تواند یک مقایسه ی درون تیمی از این که هر عضو بخش خود را چقدر خوب درس داده است انجام دهد .  با مقایسه ی نمره ی شخصی A از بخشی که A درس داده است با معدّل نمرات E, D, C, B  از آن قسمت ، اعضا می توانند مشاهده کنند که شخص A تا چه میزان آن چه را که می دانسته است ، خوب درس داده است . هر چه اختلاف بین نمرات فرد و معدّل ، کمتر باشد ، مهارت های تدریسی و یادگیری تولید شده از عمل متقابل تیم ، بیشتر است .         

                  تهیه وتنظیم، سرگروه های استانی پنجم ابتدایی استان آ ش

            منبع : یادگیری از طریق همیاری ، ترجمه و تألیف : خیریه بیگم حاﺋﺮزاده و همکاران